सुजित दिवेकर/ 8625941384
आदरणीय बाबासाहेब,
नमस्कार!
आज 6 डिसेंबर आहे, आपल्या विचारांची आणि कर्तृत्वाची जयंती. आम्ही पत्रकारितेचे विद्यार्थी, ज्यांनी आपल्या लेखणीची किमया शिकली आहे, आपल्याला श्रद्धांजली अर्पण करण्यासाठी शब्द शोधत असताना, कधी काळी विचार केला होता की आपल्यासमोर ठेवलेली समस्यांची लांब यादी केव्हा संपेल? आणि खरं सांगायचं तर, ती यादी अजून संपलेली नाही!
आपण “शिक्षा” दिली, “समाजातील समानता” सांगितली आणि “शोषणाचा विरोध” केला. आणि आज आम्ही पत्रकारिता शिकताना, असं वाटतं की या सगळ्याचा वास्तविक अर्थ समजून घेतला आहे का? अहो, आजकाल मीडिया वाचताना असं वाटतं की आपलं “स्वातंत्र्य” आणि “समानतेचं संदेश” उलट एक “कन्व्हीनियन्स” मध्ये बदलले आहेत. “न्यूज रिपोर्टिंग” मध्ये, विरोधकांची “कथी” मांडली जाते, परंतु ज्यांना आपल्याकडून धडधडणारं विचार अपेक्षित आहे, त्यांना तिथे फक्त “चांगले, चालू” शब्द सापडतात.
तुम्ही म्हणालात की “निवडणूक हक्क एक आहे, परंतु माणसाचे हक्क सर्वात मोठे आहेत.” हं, आम्ही पत्रकारितेचे विद्यार्थी, त्याच हक्कांचा अभ्यास करत असताना, अनेक वेळा असं वाटतं की आज सगळे हक्क “उधळून दिले आहेत” किंवा “प्रचारात बदलले आहेत”. जोपर्यंत मिडियामध्ये, तिथे “ट्रेंडिंग” होणारे विषय केवळ राजकारणी आणि निवडणुकांवर आधारित असतात, तोपर्यंत आपल्याला खरे हक्क सांगणारं कोण असेल?
पण, बाबासाहेब, आपल्याने सांगितलेली गोष्ट अजूनही लक्षात ठेवायची आहे – “शिक्षा म्हणजेच समाजात बदल घडवण्याचं साधन.” पत्रकारिता शिकताना ही गोष्ट लक्षात ठेवतो, आणि म्हणूनच मी इथे हे पत्र लिहित आहे. कधी एकदा असा दिवस येईल जेव्हा आम्ही ‘न्यूज’ बनवताना आपले विचार, आपल्या तत्त्वज्ञानाचे पालन करू, आणि त्याचा प्रभाव खरंच लोकांच्या जीवनात दाखवता येईल.
आपण सांगितलेल्या “समानतेच्या मार्गावर” किती जण चालले आहेत, याची उत्तरं अजून स्पष्ट नाहीत. पण आम्ही पत्रकारितेच्या विद्यार्थ्यांनी ठरवले आहे की आपले शब्दच समाजात बदल घडवतील. आम्ही योग्य पद्धतीने आणि प्रामाणिकपणे आपली शिकवण लोकांपर्यंत पोहोचवू.
आशा आहे की एका दिवशी आपले विचार केवळ पुस्तकांमध्ये नाही, तर प्रत्येकाच्या जीवनाचा एक अविभाज्य भाग म्हणून स्थापित होतील.आपल्या ‘शोषणातून मुक्तता’ ची धुन अजूनही बहुतांश लोकांच्या कानात घुसली नाही. प्रत्येक जण त्याच्या “वर्गीय” आणि “जातीय” परिस्थितीत अडकलेला आहे, आणि त्यातही बऱ्याच लोकांचा विचार “हककं म्हणजे निवडणुकीची गोडी” झाला आहे..
पण, बाबासाहेब, या सगळ्या व्यंगात्मकतेत एक गोष्ट खरी आहे – तुमचे विचार कधीही जुने पडणार नाहीत. कधीही किमान काही जणांना ते कळतील, आणि कधी एकदा ते खऱ्या अर्थाने समाजाच्या हदयापर्यंत पोहोचतील, अशी आशा तरी ठेवतो.
आधुनिक चळवळींचा एक नवीन ट्रेंड पाहायला मिळतोय – ‘राजकारणाच्या नावाखाली उभी केलेली असली चळवळ’. सगळं काही “समाज सुधारणा” आणि “हक्कांचा संघर्ष” असं सांगितलं जातं, पण प्रत्यक्षात ही चळवळ काही इतरच हेतू साधताना दिसते. आपल्याकडून शिकलेल्या त्या चळवळीचं काय? आजच्या चळवळींमध्ये लोकं “उठा, लढा, पण किमान स्वयंपाकाच्या भांड्यांसाठी ठरवलेला फंड मिळावा” असं विचार करत आहेत.
किती वेळा आपण असं म्हटलं की “समाजाच्या खऱ्या समस्या समजून त्यावर उपाययोजना करा, पण इथे सगळं काही केवळ “चहा वाजवायला” आणि “वोटांची पक्की व्यवस्था” करण्यापुरतं केलं जातं. चळवळींचा उपयोग “वोट बँक” तयार करण्यासाठी होतो, आणि समाजाची खरी गरज ओळखण्यासाठी लोक काहीच करत नाहीत. ऐकायला येतं की आज चळवळीतील “नेते” तर “राजकारणी” होऊन बसले आहेत. त्यांच्या भाषणात आता समाजाच्या उन्नतीची भाषा ऐकू येत नाही, फक्त “निवडणुकीतील भ्रष्टाचाराचा” अनुभव वाढत आहे.
राजकारणाच्या भाजीमध्ये “समानतेचे” मसाले टाकले जात आहेत, पण त्या भाजीत आपले विचार कुठे, बाबासाहेब? सगळे “समाजवादी” आणि “लोकशाही” चे झेंडे घेऊन पुढे जात असतात, परंतु त्यांना माहित आहे की ‘समानता’ आणि ‘न्याय’ हे फक्त भाषणांचे मुद्दे असतात, खरी लढाई तर “स्वार्थाच्या” पातळीवर होत असते.
राजकारणाच्या फसवणूकदार ओवींमध्ये केवळ त्याच गोष्टी परत परत ऐकायला मिळतात “आपल्यासाठी हा सम्राट आहे,” आणि मग सगळे “उज्जवल भविष्य” ऐकून त्याला दिला जातो एक ठराविक वेतन. असं वाटतं की राजकारण आणि चळवळी एकाच गाण्यात बदलले आहेत, “थोडं जास्त मिळवायचंय, आणि थोडं जास्त दिखावा करायचंय.”
पण बाबासाहेब, आपली शिकवण अजूनही तीच आहे, “समाजाच्या उन्नतीसाठी लढा, त्यासाठी राजकारणाच्या गोंधळापेक्षा विचारांच्या सत्यावर विश्वास ठेवा.”
आशा आहे की एक दिवस चळवळींच्या रस्त्यावर खरे “समाज सुधारक” निघतील, आणि राजकारणी महात्म्याच्या चौकटीतून बाहेर येऊन समाजाचे रक्षण करणाऱ्या नेत्यांची छायाचित्रे उंचावली जातील.
सुजित दिवेकर___ ✒️
मो. 8625941384
